کابل خودنگهدار آلومینیومی طی چند سال گذشته در شبکه‌های برق ایران به شدت مورد استقبال و استفاده قرار گرفته است. این کابل از مزایای زیادی برخوردار است اما عدم رعایت مسائل فنی در استفاده و بهره‌برداری آن می‌تواند عامل بروز مشکلاتی گردد چراکه ضریب هدایتی آلومینیوم پایین‌تر از مس بوده و لذا از تلفات بالاتری برخوردار است.
افزایش استفاده از سیم و کابل افشان در صنعت برق و ساختمان در جهان و همچنین افزایش تصاعدی قیمت مس و به تبع آن افزایش قیمت سیم و کابل ، باعث کاهش تولید این نوع کابل و ایجاد رقابت غیرمنطقی در بازار آن‌ها شده است.
کابل خودنگهدار هوایی برای اولین بار در سال ۱۹۵۵ در کشور فرانسه مورد استفاده قرار گرفت. از کابل‌های خودنگهدار آلومینیومی می‌توان در توزیع و انتقال انرژی برق با ولتاژهای معمولی از مراکز پست‌های فرعی هرناحیه، برق رسانی خانگی، صنعتی و کشاورزی استفاده کرد.
ساختار کابل خودنگهدار آلومینیومی
جنس و كلاس هادي:
مفتول آلومينيوم، آلومينيوم آلياژي يا فولاد گالوانيزه پركربن مطابق استاندارد ملي
IEC 60228) ISIRI 3084)
جنس عايق:
آمیزه XLPE
مشخصات فني
کابل های خودنگهدار آلومینیومی با عایق XLPE
ولتاژ نامي
0.6/1kV
استاندارد مرجع کابل خودنگهدار آلومینیومی
دستورالعمل تعیین الزامات، معیارهای ارزیابی فنی و آزمون های کابل های خودنگهدار فشار ضعیف شرکت توانیر.
كد كابل
A2X-T
ABC*
5 رشته: سه رشته فاز + یک رشته روشنایی + یک رشته مسنجر و نول
6 رشته: سه رشته فاز + یک رشته روشنایی + یک رشته نول + یک رشته مسنجر
(کابل های بهم تابیده شده هوایی) ABC: Aerial bundled cables*
مبنای استاندارد حروف اختصاری در کابل های قدرت |
در مناطقی از شهرهای بزرگ با توجه به وجود:
- بافت شهری فرسوده و وجود معابر بسیار کم عرض و غیراستاندارد
- عدم وجود حریم و فضای کافی و مناسب برای کابل هوایی
- صخره‌ای بودن مسیر برای کابل‌کشی زمینی و نبود امکانات و دشواری تردد تجهیزات و ماشین‌آلات
- در مناطق کوهستانی و خارج از شهر
شرکت‌های توزیع برق از کابل‌های آلومینیومی فشار ضعیف استفاده می‌کنند. از معایب استفاده از کابل‌های آلومینیومی روکش آن‌هاست، روکش‌ها به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در آفتاب و تحمل گرما و سرمای فصول مختلف سال ترک برداشته و در باران به شدت آسیب‌پذیر می‌باشند.
کابل‌های خودنگهدار به دلیل تلفات بالا، باعث افزایش تلفات فنی شبکه شده و در مجموع به هدررفت بیشتر انرژی الکتریکی منجر خواهند شد.
اما این تلفات در مقایسه با مزایای دیگر کابل‌های خودنگهدار چندان مهم تلقی نمی‌شود. البته با محاسبه دقیق سطح مقطع کابل و رعایت مسائل فنی می‌توان تا حدودی از این تلفات فنی کابل‌های خودنگهدار کاست و این عیب را برطرف نمود.
از دیگر معایب استفاده از این کابل‌ها، اتصال شبکه و سیم مسی به کابل خودنگهدار آلومینویمی است که وجود این دو فلز در کنار هم باعث خوردگی بالایی شده و در مدت زمان کوتاهی این خوردگی باعث آرک‌زدن و قطعی برق می‌شود.
همانطور که می‌دانیم کابل‌های خودنگهدار دارای هادی آلومینیومی و عایق پلی‌اتیلن کراس لینک می‌باشند و برای نصب این کابل‌ها برروی پایه‌ها نیاز به یک سیم نگهدارنده (massenger) می‌باشد و جنس این سیم برای کابل‌های KV ۲۰ از فولاد و برای کابل‌های فشار ضعیف از آلیاژ آلومینیوم می‌باشد. در کابل خودنگهدار فشار ضعیف از سیم نگهدارنده بعنوان سیم نول نیز استفاده می شود.
